ناگفته های نهضت اسلامی تونس
نگاهی به شخصیت و زندگی «شیخ راشد الغنوشی» رهبر مسلمانان تونس»
گفته می‌شود بسیاری از تحلیلگران، آینده تونس را به دلیل نداشتن رهبری واحد مبهم توصیف می‌کنند، اما به نظر میرسد بازگشت «شیخ راشد الغنوشی» رهبر مسلمانان تونس بتواند امید اسلامگرایان این کشور را پررنگ‌تر کند.
"راشد الغنوشی" در سال 1941 در روستایی کوچک در جنوب تونس متولد شد. وی مدارج تحصیلی را به ترتیب در «الخلدونیه»، «قاهره»، «سوریه» و «پاریس» گذراند، اما به دلیل مشکلات خانوادگی، تحصیل در اروپا را رها کرد و به تونس بازگشت و به عنوان استاد فلسفه مشغول به کار شد.
وی پس از چندی با «عبدالفتاح مورو» و «حمیده النیفر» و «صلاح‌الدین جورشی» آشنا شد. این هسته چهار نفره با «جمعیت پاسدار قرآن کریم» همکاری می‌کرد. در سال 1970 اولین حلقه درس و بحث این هسته که حدود 30 تا 35 هزار نفر را در بر می‌گرفت در مسجد« سیدی یوسف» تشکیل شد. اکثر این افراد دانشجویان جوانی بودند که در آکادمی ابن‌شرف در مقطع لیسانس شاگرد شیخ الغنوشی بودند.
از آغاز دهه 60 دولت تونس توانسته بود تمام وابستگان به مدرسه زیتونیه را با خود همراه کند. نسل جدید جنبش اسلامی به رهبری شیخ راشد الغنوشی به شیوخ زیتونیه ایراد می‌گرفتند و آنان را نسلی می‌دانستند که امانت الهی خود را حفظ نکرده و در مورد کشور کوتاهی کرده و آن را به سکولارها تحویل داده‌اند. کتاب «جنبش اسلامی تونس» در این مورد از زبان شیخ الغنوشی می‌گوید: «ما دیگر به بازماندگان مدرسه زیتونیه به عنوان الگویی که باید از آنها تبعیت شود؛ نمی‌نگریم. ما به سید قطب، حسن البنا و مودودی چشم دوخته‌ایم. شیوخ ما آنها هستند، زیرا پرچم اصلاحات اسلامی را برافراشته‌اند. من به دنبال ابزار مبارزه و به دنبال کسی هستم که به او به عنوان اصلاح‌طلبی که بر ضد سکولاریسم و فساد وارد جنگ می‌شود، اقتدا کنم»
غنوشی به علت هواداری علنی از انقلاب اسلامی و رهبری آن حضرت امام خمینی (ره) تحت تعقیب قانونی بوده است.
راشد الغنوشی با انتشار ماهنامه «المعرفه» در اوائل سال 1970 نخستین هستههای حرکت اسلامی تونس را تشکیل داد و به همین دلیل با مشکلات فراوانی مواجه شد. او حتی تا پای چوبه دار رفت، اما سرانجام به خارج از کشور تبعید شد.
وی در سال 1980 برای اولین‌بار زندان سیاسی را تجربه کرد و پس از آزادی از زندان، به کشورهای حاشیه خلیج فارس، ایران، سودان و لبنان سفر کرد.
این رهبر انقلابی مسلمان تألیفاتی در زمینه مسائل اجتماعی و فلسفی اسلامی دارد که بعضی از آنها در کشورهای مصر، سودان، تونس، الجزایر، ترکیه، فرانسه و ایران چاپ و منتشر شده است.
وی تا چندی پیش در لندن به سر می برد و به تازگی در میان استقبال مردم تونس به کشورش بازگشته است. البته نباید وی را به دلیل تشابه اسمی با «محمد الغنوشی» رئیس‌جمهور موقت و فعلی تونس اشتباه گرفت.
حرکت امام خمینی و تجدید حیات اسلام
کتاب «حرکت امام خمینی و تجدید حیات اسلام» نوشته راشد الغنوشی، رهبر حرکت اسلامی «النهضه» تونس است.
مباحث کتاب درباره انقلاب اسلامی ایران و رهبری این حرکت است که از دیدگاه مولف، موجب تجدید حیات جهان اسلام در عصر ما گردیده است و به همین دلیل، مترجم نام این کتاب را «حرکت امام خمینی و تجدید حیات اسلام» انتخاب نموده است.
این کتاب از یک مقدمه (درباره مؤلف و کتاب) و چهار بخش تشکیل شده است. بخش اول این کتاب «امام خمینی و رهبری حرکت های اسلامی، اخوان المسلمین، جماعت اسلامی و حرکت اسلامی ایران» نام دارد که نویسنده به مقایسه تطبیقی سه حرکت اسلامی برجسته معاصر در جهان اسلام میپردازد و برجستگیها و تمایزات امام خمینی و انقلاب اسلامی را نسبت به دیگر حرکتهای اسلامی معاصر به اثبات میرساند.
مقاله «انقلاب اسلامی ایران، پیشتاز حرکت جهانی اسلام» بخش دوم و مقاله «تجدید حیات اسلام: حاکمیت علما یا روشنفکران» عنوان بخش سوم کتاب حاضر را تشکیل میدهند. بخش چهارم کتاب هم گفت‌وگوی نشریه «العقیده» الجزیره با راشد الغنوشی درباره حرکت اسلامی تونس و ایران اسلامی است که طی آن دیدگاههای حرکت اسلامی «النهضه» درباره انقلاب اسلامی ایران تبیین می‌شود.
و اما نکته ی جالب توجه این است که آقای «راشد الغنوشی» قبل از حرکت به سوی تونس، در مصاحبه ای گفته است؛ «من، نه امام خمینی(ره) هستم و نه شیعه» که این سخن به نظر میرسد یا به خاطر رد کردن شایعاتی مبتنی بر وابسته بودن وی به ایران است. و یا برای رفع موانع غربی و کاهش فشارشان که نگرانی خود را از ایجاد انقلاب اسلامی جدید ابراز کرده بودند بیان شده است.
در هر صورت گذشته ی ایشان نشان از رابطه ی عمیق با تفکر انقلاب اسلامی و خصوصا امام دارد.
