انقلاب مصر و چالش های پیش روی آن

انقلاب مصر و چالش های پیش روی آن

محمدرضا عشوری مقدم

 

انقلاب مردم مصر پس از سال‏ها مبارزه با دیکتاتوری حسنی مبارک و تمامی هزینه‏های فراوانی که این ملت طی سالیان گذشته در این راه داده‏اند به پیروزی رسید و اکنون در مراحل بسیار حساسی قرار گرفته است. حساسیت این موضوع به ویژه از آن رو قابل توجه است که طبق یک استراتژی قدیمی، پس از پیروزی انقلاب‏های مردمی، طرف‏های غربی بیشترین  تلاش را خواهند کرد تا آنجا که می‏ توانند انقلاب را در راستای منافع خود مصادره کنند. با وجود پیروزی این انقلاب و اعتماد مردمی به ارتش و اعتراف و تاکیدات مستمر شورای عالی نیروهای مسلح نسبت به قانونی ‏بودن خواسته‏ها و مطالبات مردم، به نظر می‏رسد این انقلاب تا پیروزی و تحقق کامل اهداف خود هنوز فاصله داشته و با چالش‏هایی روبروست. از این رو تذکر چند نکته در این باره ضروری به نظر می‏رسد:

 

1) یکی از خطرات احتمالی پیش روی انقلاب، اهمال و تسامح احتمالی شورای عالی نیروهای مسلح نسبت به باقی مطالبات و خواسته‏های مردم انقلابی می‏باشد. هنوز ابهامات بسیاری در رابطه با نقش این شورا در آینده سیاسی مصر باقی است و برخی جریانات نسبت به حسن نیت آن ابراز تردید کرده‏اند و روابط دوستانه «طنطاوی» رئیس شورای نظامی با دولت ایالات متحده نیز بر این حساسیت‏ها افزوده است. از این رو هنوز خواسته‏هایی از جمله لغو حالت فوق العاده، آزادی کامل زندانیان سیاسی و همچنین تغییر رؤسای شوراهای اداری و مدیران روزنامه‏های حکومتی به منظور جلوگیری از ادامه فعالیت وابستگان رژیم سابق به عنوان اولویت‏های خواسته‏های مردمی به شدت مورد توجه است.

 

2) تهدید بسیار مهم و حساس بعدی تلاش برای ابقا و ادامه فعالیت حزب ملی حاکم است که علی رغم تمامی اتهاماتی که بر این حزب در کشتار و حمله به مردم وارد شده، هنوز اقدام جدی در راستای انحلال این حزب صورت نگرفته است.

 

3) به نظر می‏رسد انقلاب مردمی مصر که در راستای آرمان‏ها و خواست‏های مردمی و اسلامی شهروندان این کشور صورت گرفته است، علاوه بر چالش‏های داخلی با تهدیدات بیرونی زیادی نیز روبرو خواهد بود. یکی از خطرات خارجی عمده‏ای که انقلاب را تهدید می‏کند، توطئه آمریکائی-صهیونیستی به منظور حفظ منافع این محور غربی در منطقه پس از پیروزی انقلاب است. این نکته به ویژه پس از آن قوت می‏گیرد که رادیو اسرائیل چندی پیش در گزارشی از پیام مقامات بلندپایه واشنگتن به تل‏آویو خبر داده بود که در آن به اسرائیلی‏ها اطمینان داده شد که شرایط لازم برای حفظ وضعیت دوره مبارک پس از انقلاب فراهم شود.

 

به نظر می رسد اسرائیلی‏ها طی مراحل آینده، برنامه‏های زیر را برای تحقق اهداف خود در پیش خواهند گرفت:

 

- تلاش برای بازگرداندن دوباره سیاست خارجی مصر به وضعیت دوره مبارک تا بار دیگر قاهره در محور آمریکا قرار گرفته و از ایران فاصله بگیرد. این در حالی است که شخص آقای «نبیل العربی» و گروه جدید دستگاه دیپلماسی این کشور از منتقدین جدی سیاست‏های صهیونیستی در منطقه به شمار می‏رود.

 

- تمرکز و ادامه رایزنی‏ها به منظور ابقای قاهره در ائتلاف موسوم به «محور سازش و اعتدال» و جلوگیری از نزدیک شدن مصر به حزب الله و حماس و در نتیجه ادامه روند محاصره نوار غزه.

 

- اعمال فشار و تهدید به دولت آینده مصر برای پایبند بودن آن به معاهدات قبلی این کشور با رژیم صهیونیستی؛ از جمله التزام به مفاد معاهده «کمپ دیوید» و همچنین تمامی توافقنامه‏های امنیتی تل‏آویو-قاهره.

 

از سوی دیگر شواهد حاکی از آن است که هنوز برخی اقدامات لازم دیگر نیز باقی مانده است که هنوز نهادهای تصمیم‏گیر حکومت انقلابی از جمله شواری انقلاب و هچنین نیروهای مسلح نسبت به آن حتی ابراز تمایل نشان نداده‏اند. اقداماتی که محافل صهیونیستی نیز طی هفته‏های گذشته به آن اشاراتی داشته‏‏اند و از این رو هرگونه اهمال و نادیده گرفتن آنها می‏تواند عواقب بسیار خطرناکی برای ادامه مسیر انقلاب داشته باشد.